Ruka Sv. Prokopija

Kralj Solomon u Nišu 1071. godine.
Minijatura iz Chronicon Pictum

Jovan Kinam, vizantijski istoričar iz XII veka, je u svojoj Istoriji nekoliko puta pomenuo Niš nazivajući ga metropolom Dakije. Interesantna je epizoda koja govori o povratku ruke sv. Prokopija u Niš 1164. godine nakon što je vizantijska vojska pod vodjstvom cara Manojla I Komnina u ratu protiv Ugarske prodrla u Srem i zauzela Sirmijum. Ovu svetinju je 1071. iz niške crkve posvećene Sv. Prokopiju zaštitniku grada odneo ugarski kralj Solomon.

Kinam piše:

-Car je ruku mučenika Prokopija, koje se slučajno domogao u Sirmijumu, preneo u crkvu u Nišu i dodao je preostalom telu od koga je bila odvojena u stara vremena iz ovih razloga. Narod Ugra je veoma često pustošio romejsku zemlju i nešto malo pre vlade Aleksija Komnina osvojio Sirmijum i pokorivši mnoge podunavske gradove stigao sve do Niša. Naišavši tamo na sveti grob s moštima ovog mučenika, smatrali su, mislim, da je nečovečno odneti celo telo, pa su uzevši ruku otišli. Došavši u Sirmijum, položiše je u tamošnji hram svetog Dimitrija koga je u davna vremena bio sazidao upravnik Ilirika. Na tom mestu našavši ruku, car je uze, odatle prenese i kao što je rečeno, pripoji je ostalom telu.-

Mošti Sv. Prokopija su u Nišu ostale sve do 1386. kada su Turci po prvi put zauzeli Niš. Mošti su tada prenete u obližnje mesto koje po ovom svetitelju od tada nosi ime Prokuplje.

Sv. Prokopije

Sv. velikomučenik Prokopije je rodjen u Jerusalimu i zvao se Neanije. Otac mu je bio hrišćanin, a majka neznabožkinja. Nakon očeve smrti majka ga je vaspitavala potpuno u duhu idolopoklonstva, pa je u vojničkoj službi kod cara Dioklecijana dostigao čin vojvode. Progonio je hrišćane i na jednom takvom zadatku, na putu za Aleksandriju, desi se strasan zemljotres i vojvodi se javi Gospod i pokaza mu krst na nebu. Od tog trenutka cio njegov život postao je borba za krst i hrišćanstvo. Zbog toga je dospio u tamnicu gdje mu se ponovo javi Gospod i krsti ga imenom Prokopije. Neznabožci su tada u tamnicu bacili i 12 hrišćanki koje je Prokopije učio vjeri Hristovoj, tome kako će primiti mučenički vijenac (zato se u čini vjenčanja pominje i Sv. Prokopije). Ove žene su strašno mučene, a Prokopijeva majka gledajući njihove muke i hrabrost primi hrišćanstvo i bi pogubljena sa njima. Sv. Prokopije se usrdno molio za njih i sve druge nevoljnike.

Prije pogubljenja Prokopije se okrenu na istok pomoli se Bogu i prikloni svoju glavu pod mač te bi pogubljen. Hrišćani su tajno uzeli njegovo tijelo i sahranili ga.

Blogged with Flock